වර්ෂ 2016 ක්වූ නොවැම්බර් 10 වැනිදා බ්‍රහස්පතින්දා




අමර සුරතින් ගෙතුණු පදවැල්

අමර සුරතින් ගෙතුණු පදවැල්

 

අමරදේවයන් සංගීතවේදියකු හා ගායන ශිල්පියෙකු ලෙසින් කවුරුත් දැන හඳුනාගෙන ඇති තරම් එතුමා ගී පද රචකයකු ද බැව් දන්නේ නම් ඒ ටික දෙනෙකු විය යුතුය. එහෙයින් ගී පද රචක අමරදේවයන් පිළිබඳ මෙම සටහන අකුරු කරන්නට අපට අවසර.

සිය මුල්ම ගී සංකල්පනාව ඇල්බට් (අමරදේවයන්) ගේ හද සන්තානයේ පිළිසිඳ ගෙන ඇත්තේ එතුමා කළුතර විද්‍යාලයේ සිප් සතර හදාරමින් සිටියදීය. ඒ පාසලට යනෙන ගමනේදී උතුරු කළුතර සහ දකුණු කළුතර අතර දුම්රියෙන් ගමන් කරමින් කළු ගඟ හා කළුතර බෝධීන් වහන්සේ දැකීමෙන් සිතේ ඇති වූ සිතුවිලි අකුරු කරමින්ය. 'පීනමුකෝ කළු ගඟේ' එම ගී සංකල්පනාවයි.

පීනමුකෝ කළු ගඟේ
කිරි බැබළෙන හඳපානේ
දෙගොඩ තලා යන වතුරේ
තරඟ නැඟී පෙන විසිරේ
කිරි බැබළෙන හඳපානේ

සුනිල් දියේ සඳ කැලුම් වැදීලා
දිය රැළි හා රඟ දෙන්නේ
සුදට සුදේ සුදු කෙකටිය ගාලක්
දියමතු පිට ලෙළ දෙන්නේ

ඕළු නෙළුම් මල්දෝත පුරාගෙන
සුදු ඇඳුමින් සැරසීලා
ඉවුර දිගේ සිරි බෝ මළුවට නොවැ
මේ මහා පිරිස ඇදෙන්නේ

බුදු හිමියාණන් මෙලෝ දිනුවේ
පෝය දිනේ සිරි වෙසඟේ
සාදු නාද දෙති මහා සේනාවෝ
නිවන් මඟට බසිනා
කිරි බැබළෙන හඳපානේ

 

අමරදේවයන් මල්ලිකා නම් ගායිකාවක සමඟ ගැයූ 'පීනමුකෝ කළු ගඟේ' ගීතය සංගීතවත් කළේ බී. ඇස්. පෙරේරා විසින්ය. ග්‍රැමෆෝන් ගීතයක් ලෙස 1940 දශකයේ දී ගීත ලෝලීන්ට මුලින්ම රසවිඳින්නට ලැබුණු 'පීනමුකෝ කළු ගඟේ' ගීතය ඇතුළත් වූ තැටියේ අංකය H.M.V/WN 77 වේ. පාසල් වියේ සිටියදී වුවද අමරදේවයන් තුළ පැවති කවීත්වය මෙම ගී පදමාලාවෙන් එතුමා අපූර්ව ලෙස පෙන්නුම් කිරීම අපේ අවධානයට යොමු විය යුතුය.

'ශාන්ත මේ රෑ යාමේ' අමරදේවයන් විසින් රචිත දෙවෙනි ගී පදමාලාවය. මෙය එතුමා නිර්මාණය කර ඇත්තේ 'සුනේත්‍රා' නම් නාට්‍යයකටය. ඇතැම් අවස්ථාවලදී තමා විසින් මුලින්ම පද රචනය කර සංගීතවත් කර ගැයූ ගීය ලෙස 'ශාන්ත මේ රෑ යාමේ' ගීතය අමරදේවයන් විසින් සඳහන් කළත් එතුමා විසින් රචිත දෙවෙනි ගී පදමාලාව ලෙස සැළකෙන්නේ මෙයයි. 'ශාන්ත රෑ යාමේ' ගීතය ද අමරදේවයන් ගායනා කළේ මල්ලිකා නම් ගායිකාව සමඟින්ය.

ශාන්ත මේ රෑ යාමේ
කුමුදු මලේ සිරියා
සඳ කාන්ති වැදී සෞම්‍යා

එයි නැඟී ප්‍රේම තරංගා
එයි නැඟී හද ප්‍රේම තරංගා
මේ අමා දහරේ
මේ අමා දහරේ

නෙක තුරුලිය නැළවෙන්නේ
මේ සීතල මඳ පවනේ
ශාන්ත මේ රෑ යාමේ
දේ කුමුදු මලේ සිරියා
සඳ කාන්ති වැදී සෞම්‍යා

හා ඇසේ වන කෝකිල ගීතේ
ශෝක යාවි සිඳීලා
වෙසඟෙ මේ පුන් පොහෝදා
මාහිමි දිනූ තෛ‍්‍රලෝනා
ශාන්ත මේ රෑ යාමේ
දේ කුමුදු මලේ සිරියා
සඳ කාන්ති වැදී සෞම්‍යා

මේ රැයේ ගීත ගයාලා
මේ රැයේ ගීත ගයාලා
සුන්දර රඟපාලා
අති ශෝභන මේ උයනේ

අපි නැළවෙමු පෙම් දහරේ
ශාන්ත මේ රෑ යාමේ
දේ කුමුදු මලේ සිරියා
සඳ කාන්ති වැදී සෞම්‍යා

 

ග්‍රැමෆෝන් ගීතයක් වන 'ශාන්ත මේ රෑ යාමේ තැටි අංකය ද එව් 77 ය. ගුවන් විදුලියේ ප. 267 තැටියේ ද මේ ගීතය ඇතුළත්ය. 1940 දශකයේදී මුලින්ම ශ්‍රවණය කිරීමට ලැබුණු 'පීනමුකෝ කළු ගඟේ' සහ 'ශාන්ත මේ රෑ යාමේ' ගීත දෙක මෙන්ම අමරදේවයන් විසින් රචිත 'වඳිමු සුගත ශාක්‍ය සිංහ' නම් ප්‍රකට බෞද්ධ ගීතය ද එවකට මෙන්ම වර්තමානයේදී බොදු ගීත ශ්‍රාවකයන්ගේ ආදරය දිනූ ගීතයක් වීම විශේෂයකි. ගුවන් විදුලි ගීතයක් වන 'වඳිමු සුගත ශාක්‍ය සිංහ' ගීතයේ පද රචනය, තනුව, සංගීතය සහ ගායනය අමරදේවයන් ගේම වීම ද තවත් විශේෂයකි.

වඳිමු සුගත ශාක්‍ය සිංහ
සසර දිනූ බුදු පියා
රමණී මන්දාර කුසුම්
රමණී මන්දාර කුසුම්
කරමින පූජා
බැතියෙන මේ ගී ගයා

මෝක්ෂේ සැප ශාන්ති සැදූ
මොහඳුර ලොවෙහි දුරලූ
මෝක්ෂේ සැප ශාන්ති සැදූ
මොහඳුර ලොවෙහි දුරලූ

සම්බුදු මාගේ සමිඳා
සිහිකර නැමදා
කරමි මා ප්‍රාර්ථනා
කරමි මා ප්‍රාර්ථනා
සුන්දර නිවනා
පරම අමා සම්පතා

 

'වඳිමු සුගත ශාක්‍ය සිංහ' ගීතය නිර්මාණය කළ වකාවනුවේදී අමරදේවයන් නවාතැන් ගෙන සිටියේ චිත්‍රසේන කලායතනයේ බව පැවසේ. මෙම ගීතය ඇතුළත් ශ්‍රී ලංකා ගුවන් විදුලි සංස්ථාවේ තැටි අංක LS 12/2545 සහ LS 12/67601 වේ. බොදු බැතියෙන් එම අපූර්ව ගී සංකල්පනාව පහළ වූ අමරදේවයන්ගේ සිත් සෞන්දර්ය තේමා කර ගත් 'සීගිරියේ සිතුවම් රමණී' ගීතයේ සංකල්පනාව ද ජනිත වීමත් මෙම සංකල්පනාව ද එතුමා උචිත ලෙස පද රචනය කිරීමත් නිසාවෙන් ගී පද රචනයට එතුමාගේ වූ විශිෂ්ට කුසලතාවය තවදුරටත් මැනවින් පැහැදිලි වන්නේමය.

සීගිරියේ සිතුවම් රමණී
අති නිර්මල කීර්ති දැරූ ලෝකේ
සෝබන මේ සෝබන මේ
නයන රසේ දර්ශන දේ
අති නිර්මල කීර්ති දැරූ ලෝකේ

මහා ගලේ සැදි ලෙන තුළෙහී
ආ . . ආ . . ආ . . ආ . .
මහා ගලේ සැදි ලෙන තුළෙහී
සැමතින් පුදුමා වූවේ

ලෝ තුළෙහි කීර්තිය පෑ
නොනැසෙන සේ
නාරිදේහේ ලාලිත භාවේ
ශෝභා කාන්ති පතුරුවනා
අති නිර්මල කීර්ති දැරූ ලෝකේ
සීගිරියේ සිතුවම් රමණී

 

'සීගිරියේ සිතුවම් රමණී' ගීතය ද අමරදේවයන් විසින් ද රචනය මෙන්ම තනු නිර්මාණය ද කර ගායන කර ඇත්තේ චිත්‍රසේන කලායතනය ඇසුරේදීමය. සෝමා නම් ගායිකාව සමඟ ගැයූ එහ ගීතය ඇතුළත් තැටි අංකය එව් 145 වේ.

කුමාරතුංග මුනිදාසයන්ගේ ආභාසයෙන් අමරදේවයන් පද රචනය කළ 'හඳපානේ වැලි තලා' ගීතය ද මෙහිදිී අපට අමතක කළ නොහැකිය. පද රචනය මෙන්ම තනු නිර්මාණය කර සංගීතවත් කරමින් සෝමා නම් ගායිකාව සමඟ අමරදේවයන් ගැයු 'හඳපානේ වැලිතලා' ගීතය ශ්‍රී ලංකා ගුවන් විදුලි සංස්්ථාවේ අංක LS7991, 16/119,12034 තැටිවල අඩංගුය. මේ ගීතය ශ්‍රවණය කරන විට අද ද අපගේ සිත් අමන්දානන්දයට පත්වනු නොඅනුමානය.

හඳපානේ වැලිතලා
සුර කුමරියො මල් සලා
මිහිරි ලලිත ගී ගයා
නටති මේ රැයේ

කුමුදු සමන් පෙළ සෑදී
සීතල සඳ රැස වැදී
කොමළ සිනා මා ලෙළ දේ
සුවඳ විහිඳුවා

සඳ කැලුමෙන් තෙමි තෙමී
සුර බිළිඳෙී නැහැවෙතී
තුරුලියී සැනැහෙතී
සොඳුරු නිසල මේ රැයේ

 

ස්වකීය තනු නිර්මාණයන්ට මෙන්ම අමරදේවයන් බෙංගාලි තනු අනුව ද ගී පද රචනය කළ අවස්ථා දෙකක් වේ. ගුවන් විදුලියේ LS 1004 අංකය දරණ තැටියේ අඩංගු 'මහ රෑ යාමේ මේ වනන්තරේ' ගීතය අමරදේවයන් බෙංගාලි තනුවකට පද රචනය කළ ගීතයකි. ශීලා නම් ගායිකාවක සමඟ ගයා ඇති 'දෝස තේරී මේ සංසාරේ' ගීතයේ පද රචනය ද අමරදේවයන් විසින් බෙංගාලි තනුවකට නිර්මාණය කරන ලද්දකි. 'සුවඳ දේය මේ උදයේ' - 'දේ සවන පිනන ගී රාවේ - මාල පලඳිමු දෝත නඟාලා' (කුමාරතුංග මුනිදාස සමරු ගීතයකි) 'දෙති ගී නද තුරු මත' - 'මුකුලිත පියුමෝ ඇයි නිදි' යනුවෙන් ඇරඹෙන අමරදේවයන් ගයා ඇති ගීත කිහිපයේ ද පද රචනා එතුමන්ගේ වන අතර එම ගීත අතරින් සමහරක් අංක L S 12034, Ls  16/1004, LS 10446 තැටිවල ඇතුළත්ව ඇත. සිය සෞන්දර්ය චාරිකාවේ මුල් භාගයේදී අමරදේවයන් විසින්ම පද රචනය හා තනු නිර්මාණය කරගෙන ගීත 12 ක් පමණ ගායනා කළ නුමුදු පසුව ගීපද රචනයට එතුමා යොමු වූ බවක් අප අසා නැත.

ගීපද රචක අමරදේවයන් පිළිබඳව මෙම සටහනට මහාචර්ය ජේ. බී. දිසානායකයන් පළ කළ අදහසකින් විරාමය තබමු. 'අමරදේවයන් මුල් අවදියෙහි ගායනා කළ 'වඳිමු සුගත ශාක්‍ය සිංහ' 'සීගිරියේ සිතුවම් රමණී' 'ශාන්ත මේ රෑ යාමේ 'හඳපානේ වැලි තලා' 'පීනමුකෝ කළු ගඟේ' වැනි ගීත ඔහුගේම ස්වාධීන නිර්මාණ සේ හැඳින්විය හැකිය. මේ ගීත අද ද රසිකයින් කුල්මත් කිරීමට සමත් වෙයි. මීට හේතුව වී ඇත්තේ එම ගීතවලින් නැගෙන ශබ්ද මාධූර්යය පමණක් නොව එම ගීතවලට පාදක වූ පද ලාලිත්‍යය ද බව සැලකිය යුතුය. ගීත රචනයෙහි අමරදේවයන් දක්වා ඇති කුසලතාව ඔහු සතු වාදන හා ගායන කෞශල්‍යය තරම්ම විශිෂ්ට යැයි කිව හැකිය'.

(මෙම ලිපිය සකස් කිරීමේදී මහාචාර්ය සුනිල් ආරියරත්නයන්ගේ 'නූතන ගේය කාව්‍ය සංහිතා' සහ ආචාර්ය නුවන් නයනජිත් කුමාරගේ 'අමරදේව මහා ගාන්ධර්ව විබුධයාණෝ' ග්‍රන්ථ ඇසුරු කර ගත් බව සලකන්න). .