වර්ෂ 2018 ක්වූ  මාර්තු 01 වැනිදා බ්‍රහස්පතින්දා




පරසතු මලේ සේදිරිස් මතකද?
අතීත කලා ලෝකයේ රස තොරතුරු සොයා යන ලිපි පෙළක්

පරසතු මලේ සේදිරිස් මතකද?

‘පරසතු මල්’ චිත්‍රපටය නැරඹූ ප්‍රේක්ෂකයින්ට එහි රඟපෑ බොනී මහත්තයා, කමලා, සිරිසේන, නෝනේ, අමාරිස් වගේම අමතක නොවන චරිතයකි සේදිරිස්. මැදි වියේ සිටි ඔහු ධනවත්, වංශවත්, වලව්කාරයකු වූ බොනී මහත්තයාගේ විශාල වතුයායක් බලා ගන්නා මුරකාරයා. බොනී මහත්තයා තකහනියේම සේදිරිස්ට එන්න පණිවිඩයක් එව්වේ මොකටද කියලා සේදිරිස්ට නම් විමතියකි.

බොනී මහත්තයා සේදිරිස්ට කතා කළේය.

‘සේදිරිස් මෙහෙ ආවොත්’

සේදිරිස් කාමරයට දිව්වේය.

‘ඉඳගම්මු පුටුවකින්’

‘නෑ නෑ රාළහාමි . . . . . . . . ඉඳ ගන්නේ නැහැ’

‘අද වාඩිවෙන්න ඕනෑ තේරුණාදැයි’ බොනී මහත්තයා කරුණාවෙන් කීවේය.

මැගී ලස්සනට සැරසී බුලත් හෙප්පුවක් ගෙනවිත් සේදිරිස් අතට දුන්නයා. ඔහු නැගිට එය පුදුමයෙන් ගත්තේය.

‘මැගී’ යි යළිත් බොනී මහත්තයා කතා කළේය.

‘සුරුට්ටු’ ඇය සේදිරිස්ව පුදුම කරවමින් වීදුරු බඳුනක ලූ සුරුට්ටු ගෙනවිත් දුන්නේය.

‘අනේ මේ මොනවටද, මං කුස්සිය දිහාට ගිහිල්ල තේ එකක් බොන්නම්’ යි සේදිරිස් හිරිකිතිය පෑවේය.

‘ඒක නොවෙයි සේදිරිස් එන්න කිව්වේ මේකටයි, ඔය වත්ත බලන කොට කසාද නොබදින එකත් පාඩුවක්’ යි බොනී මහත්තයා කතාවට මුල පිරුවේය.

සේදිරිස් තුෂ්නිම්භූත විය.

‘අනික තමන්ගේ කියල බස්තමක් හරි තියෙන්ඩ ඕනෑ මිනිහෙකුට. මාත් බඳිනව කවද හරි . . .’

‘රාළහාමි එහෙම දෙයක් ගැන මං හිතලවත් නෑ, වත්තෙ පොල් ගස් දිහා බැලුව මිසක’යි සේදිරිස් අවංකවම කියා සිටියේය.

‘දැන් කල්පනාවක් දානව බලන්න. මේ මැගී ගැන කොහොමද? එයා සේදිරිස්ට කැමතියි. මිනිහෙකුට සැප දෙන ගෑනියෙක්. මට කියන්න පුළුවන් ඒ ටික. ඒ වගේම තමුසෙට ඒක නම්බුවක්. මගේ කීම අහක දානවද සේදිරිස්’.

සේදිරිස් බිම බලාගෙන කාමරයෙන් පිට විය. මිදුලට බැස තණකොල සීමාව දක්වා ගොස් කට පුරවා ගෙන සිටි බුලත් විටෙන් නිදහස් විය. යළිත් කාමරයට ආවේය.

‘මහත්තයා මං ඒක කරනවා’

මීට වසර 52 කට ඉහත ‘පරසතු මල්’ චිත්‍රපටය නැරැඹූ වැඩිහිටි ප්‍රේක්ෂකයකුට මේ දර්ශනය නම් අමතක නොවනු ඇති. මහා පෞරුෂයකට, ආධිපත්‍යයකට හිමිකම් කී පුරුෂයකු වූ බොනී මහත්තයා තම ජීවිතයේ හුදකලා වූ ද අසරණ වූ ද මුල්ම අවස්ථාව මෙයයි.

සේදිරිස් ලෙස ‘පරසතු මල්’ චිත්‍රපටයේ රඟපෑවේ එතෙක් වේදිකා නාට්‍යය ලෝකයේ නමක් දිනූ කලාකරුවකු වූ ධර්මදාස කුරුප්පුය. ඔහුට ටවර් හෝල් යුගයේ ද අත්දැකීම් රැසක්ම මතකයේ තිබුණි. කුඩා කල සිටම ඔහු තමා දුටු මුල්ම නාට්‍යය ගැන මට විස්තර කර තිබුණේ මෙසේය. 70 දසකයේ කුරුප්පු මහතා හෙවත් එදා ‘කුරුප්පු අංකල්’ ද පසුව ‘කුරුප්පු මහත්තයා’ නමින් ද ආදරයෙන් ඇමතූ ඔහු වචනයේ පරිසමාප්ථාර්තයෙන්ම කාරුණික, හිත හොඳ මිනිසෙකි. යහපත් මිනිසෙකි. කුණු බින්දුවක් නැති සුදෝ සුදු ජාතික ඇඳුමින් සැරසී ලේක්හවුසියේ සරසවිය කර්තෘ මණ්ඩලයට එන ඔහුට විශේෂ ගෞරවයක් තිබුණි. එයට හේතු වූයේ ඔහු පැරැණි නාට්‍ය කලාව ගැන බොහෝ ඇසූ පිරූ තැන් ඇති වැඩිහිටි කලාකරුවකු වීමය. ඔහු පැලඳ සිටි ධර්ම චක්‍රය මට කිසිදා අමතක නොවේ.

‘මම හාපුරා කියලා නාට්‍යයක් දැක්කේ 1927 වසරේ මීගමුවේ නාට්‍ය ශාලාවක වේදිකා ගත කළ ‘බැලසන්ත හෙවත් ‘ඔරිසෙන් පාලෙන්තෙන්’ කියන නාට්‍යය. මට එතකොට වයස අවුරුදු 8 ක් විතර ඇති.’ දිනක් කුරුප්පු මහතා කතාව පටන් ගත්තේය.

‘බැලසන්ත නාට්‍යයේ මගේ වීරයා වූයේ එහි ප්‍රධාන චරිතය බැලසන්ත කුමාරි ලෙස රඟපෑ සී. බෙන්ජමින් ප්‍රනාන්දු. ඒ කාලේ ගැහැනු චරිත රඟපෑවේ පිරිමි. ඒ නාට්‍යයේ සිට බැලසන්ත කුමාරි, වැළහින්න, පාලෙන්තෙන් කුමරු ආදී චරිත මට යාන්තමට මතකයි. එදා මම නාට්‍ය බැලුවේ නාට්‍ය කලාවට ඇති ආදරය නිසා නොවෙයි. පොඩි කාලේ පුංචි කොලුවෙකු තුළ තිබුණ බොළඳ ආසාවට හා විනෝදයට. නාට්‍යවල රඟපෑමට මා තුළ ආශාව දියුණු වුණා. හැබැයි නාට්‍ය බැලීමට දෙමාපියන්ගේ අවසරය නම් ලැබුණේ නෑ. රාත්‍රී කෑමෙන් පසු දෙමාපියන් නිදා ගත් පසු ඇඳේ කොට්ටෙට රෙදි පොරවා හොරෙන් යාළුවන් එක්ක බයිසිකල්වල නැඟී දිවුලපිටිය, මිනුවන්ගොඩ, මීරිගම, ඌරාපොළ ආදී ප්‍රදේශවලට ගොස් නාට්‍යය බලා පාන්දර තුනට පමණ ගෙදර විත් නිදා ගත් හැටි මම අද සිහි කරන්නේ සතුටින්.’

කුරුප්පුගේ ප්‍රියතම නළු නිළියන් වූයේ රොම්ලස් ද සිල්වා, ලක්ෂ්මී බායි, ටී. පී. අල්මේදා, ඩබ්ලිව්. සිල්වෙස්ටර්, ඇනී බොතේජු, ටී. ඩී. ඇඩ්වින් පෙරේරා, ඩී. සී. සේනානායක ආදීන්ය.

1919 පෙබරවාරි 06 වැනිදා වේයන්ගොඩ උපත ලැබූ ධර්මදාස කුරුප්පු කුරිකොටුව සිංහල පාසල, ශාන්ත මේරි විද්‍යාලවල ඉගෙනීම ලබා නාට්‍ය කලාවට එක් වූයේ 1952 වසරේදීය.

‘ඒ කාලයේ තැපැල් හා විදුලි සන්දේශ කටයුතු භාර ඇමතිවරයා වූ එන්. එච්. කීර්තිරත්න මහතාගේ පුද්ගලික ලිපිකරු මමයි. කීර්තිරත්න මහතා කෑගල්ලේ පාර්ලිමේන්තු මන්ත්‍රීවරයා. දවසක් මම කාර්යාලයේදී පත්තරයක් බලමින් හිටියා. මැති ඇමතිවරුනුත් සිරිසඟබෝ නාටකයේ රඟපාන බව කියවෙන ප්‍රවෘත්තියක් පත්තරේ පළ වෙලා තිබුණා. ටික වේලාවකට පස්සේ කීර්තිරත්න මහතා මම ඉන්න තැනට ආවා.

‘සර්, මැති ඇමතිවරුන් නාට්‍යවල රඟපානවා කියලා පත්තරේ දාල තියෙන්නේ’ මම කිව්වා.

‘හොඳයි, තමුසෙට රඟපාන්න ඕනෑ නම් එනවා මාත් එක්ක’ උන්නැහෙ කිව්වා.

උන්නැහේ මාව එවකට අධ්‍යාපන අධ්‍යක්ෂවරයකු වූ ටී. ඩී. ජයසූරිය මහතා ළඟට එක්ක ගියා. ‘සිරිසඟබෝ’ නාට්‍යය කරන කලාගුරු ජේ. ඩී. ඒ. පෙරේරා මහතා ජයසූරිය මහතාගේ ගජ යාළුවා. ජයසූරිය මහතාගේ හඳුන්වාදීමෙන් තමයි මම ‘සිරිසඟබෝ’ නාට්‍යයට සම්බන්ධ වෙන්නේ. මම මුලින්ම සහභාගි වුණේ රජ සභාවේ සමූහ ගායනා කිරීමටය. එතකොට මම දරු දෙන්නෙකුගේ පියෙක්. මගේ බිරියගේ සහාය නිසා මට රඟපාන්න පුළුවන් වුණා. මම වේදිකාවේ පේවිලා. මොකද වස් දොස් වදියි කියලා. ආර්. ජෝන් පෙරේරාගේ ‘සේනක’ නාට්‍යයේ සක් දෙව් රජුගේ චරිතය රඟපෑවේ. මම රඟපානවා දැකලා කාන්තාවන් පිරිසක් මෙහෙම කිව්වා.

‘බලන්නකෝ ධර්මදාස අයියා රන් රූපයක් වගේ නේද, මෙහෙම රඟපාන්න ගොඩන් පින් කරන්න ඕනෑ නේ’ කියලා.

මට වස් වැදුණා. මට ඉක්මනට දෙහි ටිකක් කප්පවා ගන්න කියලා යාළුවෙක් කිව්වා. ඊට පස්සේ ඉඳලා ටවර් ශාලාව ඉදිරිපිට තියෙන අභයසිංහාරාමයට ගිහින් බදුන් වැඳලා, දෙවියන්ට පින් දීලා තමයි රඟපෑවේ’ කුරුප්පු කලාකරුවා මට කීවේය.

ජේ. ඒ. ඩී. පෙරේරාගේ වෙස්සන්තර, හරිශ්චන්ද්‍ර, ශ්‍රී වික්‍රම, ඉලංගරත්නගේ ‘හඳහන’ නාට්‍යවල රඟපෑ ඔහු හෙන්රි ජයසේනගේ හුනුවටයේ කතාව, සතිස්චන්ද්‍ර එදිරිසිංහගේ හොට බරි යුද්දේ, තහංචි, ෂෙල්්ටන් ප්‍රේමරත්නගේ ‘ඩුං ඩුං බෙරේ’ නාට්‍යවල වේදිකා පරිපාලනය කරමින් චරිත ද රඟපෑවේය. 1970 වසරේ මා සරසවිය පත්‍රයේදී හඳුනාගන්නා විට කුරුප්පු මහත්තයා සිංහල නාට්‍ය ඉතිහාසයේ ප්‍රථම වරට නාඩගම් යුගයත්, නූර්ති යුගයත්, ටවර් යුගයත්, නූතන යුගයත් එක් කරන අපූරු සන්දර්ශයක් සංවිධානය කොට තිබුණි. එකල ඒ ඒ යුගයට අයත් ජීවතුන් අතර සිටි නළු නිළියන් හැකිතාක් සම්බන්ධ කරගත් අතර ඒ අසීරු කාර්යයට ඇප කැප වී කටයුතු කළ බව මම දනිමි. ඔහුගේ මේ අප්‍රතිහත ධෛර්යට අපි හැකි උපරිම සහාය සරසවිය පත්‍රයෙන් දුනිමු.

එකල කුරුප්පු මහතා තැපැල් හා විදුලි සන්දේශ අමාත්‍යාංශයේ ප්‍රධාන ලිපිකරුවකු ලෙස කටයුතු කළ අතර කොතරම් කලා කටයුතුවල යෙදුණත් රාජකාරිය දේව කාරියක් ලෙස ඉටු කළේය. කුරුප්පු මුලදී සිනමාවට එක්වන්නේ නළුවකු වශයෙන් නොවේ.

‘මගේ හොඳම මිත්‍රයා හක්ගල්ලේ පී. කේ. ඩී. සෙනෙවිරත්න. එයා හොඳ කවියෙක්. ඒ වගේම හොඳ ඉස්කෝලේ මහත්තයෙක්. ලස්සන කතා ලියන ලේඛකයෙක්. ගුවන් විදුලිය ඔහු ලියපු ‘කුරුලු බැද්ද’ ගුවන් විදුලි නාට්‍යය ශ්‍රාවකයන් කුතුහලයෙන් ඇහැව්වේ. පී. කේ. ඩී. ඒ කතාව සිනමාවට නඟන කොට නිෂ්පාදන අංශයට මාව සම්බන්ධ කර ගත්තට චරිතයක් රඟපාන්න දුන්නේ නැහැ. ඊට පස්සේ පී කේ. ඩී. ලිව්ව ‘සිකුරු තරුව‘ හා ‘පරසතු මල්’ චිත්‍රපටවලත් මම නිෂ්පාදන අංශයේ වැඩ කළේ’ කුරුප්පු කිවේය.

පරසතු මල් චිත්‍රපටයේ නිෂ්පාදක චිත්‍රා බාලසූරිය ධර්මදාස කුරුප්පු ගැන කියන්නේ මේ කතාවය.

‘ධර්මදාස කුරුප්පු මගේ නෑයෙක්. මම පදිංචිව හිටියේ ගම්පහ. කුරුප්පු වේයන්ගොඩ. පී. කේ. ඩී. හිටියේ පල්ලෙවෙල. මම චිත්‍රපටයකට කතාවක් හොයන බව දවසක් මම කුරුප්පුට කිව්වා.

‘ඕකට හොඳම මිනිහා පී. කේ. ඩී. මිනිහා අපූරු කතාකාරයා. අපි යමු මිනිහා හම්බවෙන්න’ කුරුප්පු මට කිව්වා.

එතකොට පී. කේ. ඩී. හිටියේ පල්ලෙවෙල. අපි එහෙ ගියා. ඔහු හිටියේ වෙලක් ගාව, සරම කැහැපට ගහගෙන. එයා නියර දිගේ ඇවිදගෙන එනවා.

‘ධර්මෙ, උඹ මේ කෙහේද යන්නේ’ පී. කේ. ඩී. කුරුප්පුගෙන් ඇහැව්වා. මාවත් ඔහු අඳුන්වලා දුන්නා.

‘මට සති දෙකක් කල් දියන්, කතාවක් ලියලා දෙන්නම්’ පී. කේ. ඩී. කිව්වා.

‘පරසතු මල්’ කතාව උපන්නේ එහෙම’

චිත්‍රා අතීත කතාව කිව්වා.

චිත්‍රා කියන්නේ ඩඩ්ලි සේනානායක මහතාට සිංහල ඉගැන්නුුවේ පී. කේ. ඩී. බවය. ඒ කාලේ පී. කේ. ඩී. සමඟ ඩඩ්ලි සේනානායක මහතා පදිංචිව සිටි මීරිගම බෝතලේ වලව්වට කුරුප්පු මහතා ද ගොස් ඇත. මීරිගම මන්ත්‍රී ජෝන් අමරතුංග මහතා සේනානායක මහතාත් පී. කේ. ඩී. ගේ ඇසුරට කුරුප්පු ද සම්බන්ධ විය. එහි ප්‍රතිඵලයක් ලෙස අමරතුංග මහතා කුරුලු බැද්ද හා සිකුරු තරුව නිෂ්පාදනය කර ඇත්තේ. ‘පරසතු මල්’ චිත්‍රපයට ගම්පහ අග්‍රා නිවස (බොනී මහත්තයාගේ නිවස) එහි අයිතිකරු දානපති ජී. ඩී. කරුණාරත්න මහතාගෙන් ලබා ගැනීමට උපකාර කර ඇත්තේ ද ඩඩ්ලි සේනානායක මහතා බව කියන චිත්‍රා බාලසූරිය ඒ සඳහා පී. කේ. ඩී. හා කුරුප්පු ගෙන් වූ සේවය ඉමහත් බව පවසයි.

‘කුරුප්පු ධනවතෙක් නොවෙයි. යහපත් මනුෂ්‍යයෙක්. ඔහු හදවතින් පොහොසත් . සැමට උපකාර කළ සත්ගුණවත් පුද්ගලයෙක්. පරසතු මල්වල සේදිරිස්ගේ චරිතයට ගාමිණී ෆොන්සේකා තෝරා ගන්නා විට මමත් ඔහුට අනුබල දුන්නා. මේ ඇත්තටම මගේම යෝජනාවක්. අද කුරුප්පු අප අතරින් වෙන් වුණාට ඔහුගේ මානව දයාව, කළගුණ සැලකීම ඔහුගේ පුත්‍ර රංජිත් කුරුප්පුටත් (සම්මානනීය චිත්‍රපට අධ්‍යක්ෂ හා චිත්‍රපට තිර නාටක රචක) නොඅඩුව තියෙනවා.’

චිත්‍රා බාලසූරිය නිෂ්පාදනය කළ මහගමසේකර අධ්‍යක්ෂණය කළ ‘තුං මං හන්දිය’ චිත්‍රපටයේ කුරුප්පුු සේතන්ගේ චරිතය රඟපෑවේ ජෝ අබේවික්‍රම හා ස්වර්ණා මල්ලවාරච්චි සමඟය. රන්සළු, වෙස් ගත්තෝ, මාතර ආච්චි, තිලක හා තිලකා, ශ්‍රී මදාරා, අරුණට පෙර, සෙයිලම චිත්‍රපටවල ඔහු රඟපෑ චිත්‍රපට චරිත විශේෂය. ගොළු හදවත, චණ්ඩියා, තෙවත, පූජිතයෝ, රන් ඔන්චිල්ලා, සිහින ලොවක්, කල්‍යාණි ගංගා, පෙම්බර මධු, වදුල, චූඩා මාණික්‍යය, සිල්වා, විසි හතර පැය, ඇර සොයිසා, ප්‍රාර්ථනා, මංගල තෑග්ග, අංගුලිමාල, කෙළිමඬල, රජ කෙල්ලෝ, පවන රළු විය, අරගලය, යුවතිපති, බව දුක, පොරොන්දුව චිත්‍රපටවල රඟපෑ ඔහු ‘කපුටු කාක්’ වාර්තා චිත්‍රපටයෙත්, ලෝක පූජිත අධ්‍යක්ෂ ස්ටීවන් ස්පිල්බර්ගේ ධ්දඤඪචදච බ්ධදඥඵ චදඤ බඩඥ ඊඥථනතඥ ධට ච්ධධථ චිත්‍රපටයේද රඟපෑවේය.

චිත්‍රපට නිෂ්පාදකවරයකු වන ඔහු තම පුත් රංජිත් කුරුප්පු අධ්‍යක්ෂණය කළ ‘පවන රළු විය’ චිත්‍රපටයට එච්. ඩී. ප්‍රේමසිරි සමඟ සමඟ නිෂ්පාදනයට හවුල් විය. රංජිත් දැනට ජර්මනියේ පදිංචිව සිටින අතර ඔහු දක්ෂ පරිවර්තන ලේඛකයෙකි. මරණයේ දොරටුව, හිට්ලර්ගේ අවසානය, යුද්ධයේ අතුරු කතාවක්, කාන්තාරයේ කුසුම, කාන්තාරයේ දරුවෝ, ගිමැද සක්මන, ගිම්හානයේ ගීතය, සාතන්ගේ දියණියෝ, දෑත යොමා අහස දෙස, ප්‍රේම සදෑවෝ මේ පරිවර්තන කෘතියි. මෙරට පරිවර්තන සාහිත්‍යයේ ඉහළම වර්තාගත අලෙවියක් සටහන් කර ඇත්තේ ඔහු විසින් පරිවර්තිත ‘කාන්තාරයේ කුසුම’ හා කොටස් පහකින් දැනට නිකුත් කොට ඇති ‘ප්‍රේම සැදෑවෝ’ නවකතාය. කුරුප්පු මහතාගේ දියණියක් වූ පද්මා මාලිනී කුරුප්පු ප්‍රංශයේ පදිංචිව සිටින අතර ඇය ද නවකතා කතුවරියක් මෙන්ම කිවිඳියක් ද වන්නීය.

නිතර ධර්ම චක්‍රයකින් සැරසී සිටි ධර්මදාස කුරුප්පු නම් මේ යහපත් මනුෂ්‍යයාගේ ආගමික ජීවිතය ද අගය කළ යුතුය . හවසට පැයක් පමණ බුදුන් වඳින ඔහු තම ජීවිතයට අත හිත දුන් සත් පුරුෂයන්ගේ නම් කියමින් පින් අනුමෝදන් කරයි. එම ලේඛනය දිග එකකි. මට මතක හැටියට ඒ ලේඛනයේ ජේ. ඩී. ඒ. පෙරේරා, පී. කේ. ඩී. සෙනෙවිරත්න, ඩඩ්ලි සේනානායක, ගාමිණී ෆොන්සේකා, ජෝන් අමරතුංගගේ නම් තිබුණා මට මතකය.

මේ යහපත් මනුෂ්‍යයා, උතුම් කලාකරුවා 1998 මාර්තු 19 වැනිදා ජීවිතයෙන් සමු ගත්තේය.